Çocuğunuz için profesyonel bir destek almaya karar verdiniz. Bu, ebeveyn olarak atabileceğiniz en cesur ve en sevgi dolu adımlardan biridir. Ancak bu kararı verdikten sonra kendinizi yeni ve kafa karıştırıcı bir sorunun içinde bulabilirsiniz: "Hangi uzman? Kime güvenmeliyim? Doğru kişiyi nasıl bulacağım?" Psikiyatrist, psikolog, pedagog, danışman... Bu unvanlar arasında kaybolmak ve yanlış bir seçim yapmaktan korkmak çok doğaldır.
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Doç.Dr.Büşra OLCAY ÖZ, doğru uzman seçiminin, tedavi sürecinin başarısındaki en kritik faktörlerden biri olduğunu belirtiyor. Önemli olanın sadece unvan veya popülerlik değil, uzmanın yetkinliği, deneyimi ve en önemlisi çocuğunuzla ve sizinle kuracağı "terapötik ittifak" yani güven ilişkisi olduğunu vurguluyor. Bu rehber, Ankara'da çocuğunuz için en doğru uzmanı bulma yolculuğunuzda size bir pusula olmak için hazırlandı.
Bölüm 1: Unvanların Ardındaki Anlamlar: Kime Gitmelisiniz?
Doğru kapıyı çalmak, zaman ve kaynak kaybını önler. İşte en sık karşılaşılan unvanlar ve anlamları:
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi: Tıp fakültesi mezunu bir doktordur. Çocuk ve ergen ruh sağlığı alanında uzmanlık eğitimi almıştır. Ruhsal bozuklukların tanısını koyma, ayırıcı tanısını yapma (sorunun tıbbi veya psikolojik kökenini ayırt etme) ve ilaç tedavisi düzenleme yetkisine sahip tek uzmandır. Aynı zamanda psikoterapi de uygulayabilirler. DEHB, depresyon, otizm, kaygı bozuklukları gibi durumlarda ilk başvurulması gereken kişidir.
Klinik Psikolog: Üniversitelerin psikoloji bölümünden mezun olduktan sonra "klinik psikoloji" alanında yüksek lisans veya doktora yaparak uzmanlaşmış kişidir. Psikoterapi yapma yetkinliğine sahiptir. Çocuğun ve ailenin yaşadığı duygusal ve davranışsal sorunlarla çalışır, çeşitli terapi ekollerini kullanır. İlaç yazma yetkisi yoktur, gerekli gördüğünde bir psikiyatriste yönlendirme yapar.
Pedagog: Bu unvan, Türkiye'de yasal olarak belirli bir standarda sahip değildir ve kafa karıştırıcı olabilir. Genellikle eğitim fakültesi veya PDR (Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik) mezunları tarafından kullanılsa da, klinik bir tanı koyma veya terapi yapma yetkinlikleri yoktur. Daha çok gelişimsel takip ve eğitsel danışmanlık alanında destek sunabilirler.
Psikolojik Danışman (PDR Uzmanı): Üniversitelerin PDR bölümlerinden mezun olurlar. Genellikle okullarda "rehber öğretmen" olarak çalışırlar. Çocukların ve ergenlerin gelişimsel, eğitsel ve kişisel sorunlarıyla ilgilenir, ailelere ve öğrencilere danışmanlık yaparlar. Klinik tanı ve terapi yetkileri yoktur.
Kısacası: Eğer sorunun ne olduğundan emin değilseniz, tıbbi bir durumdan (DEHB, otizm, depresyon vb.) şüpheleniyorsanız veya ilaç tedavisi gerekebileceğini düşünüyorsanız, ilk adresiniz mutlaka bir Çocuk ve Ergen Psikiyatristi olmalıdır.
Bölüm 2: İlk Görüşmeden Önce: Sorulması Gereken Kilit Sorular
Bir uzmanla görüşmeye gitmeden önce, telefonla veya e-posta ile kısa bir ön görüşme yaparak aşağıdaki soruları sormaktan çekinmeyin. Bu, sizin için doğru kişi olup olmadığına dair önemli ipuçları verecektir.
Uzmanın Yetkinliği Hakkında:
"Lisans ve yüksek lisans/doktora eğitimlerinizi hangi alanlarda tamamladınız?"
"Çocuk ve ergenlerle çalışmak için özel olarak aldığınız terapi eğitimleri ve sertifikalar nelerdir?"
"Türk Psikologlar Derneği veya Türkiye Psikiyatri Derneği gibi meslek odalarına üyeliğiniz var mı?"
Deneyimi Hakkında:
"Kaç yıldır çocuk ve ergenlerle çalışıyorsunuz?"
"Çocuğumun yaşadığı soruna (örneğin sınav kaygısı, OKB vb.) benzer durumlarla ilgili deneyiminiz nedir?"
Süreç Hakkında:
"Değerlendirme süreci nasıl işliyor? Bizi neler bekliyor?"
"Genellikle hangi terapi yaklaşımını/yöntemlerini kullanıyorsunuz?"
"Tedavi sürecinde aileyle ne sıklıkla görüşüyorsunuz? Sürece bizi nasıl dahil ediyorsunuz?"
"Seans ücretleriniz ve seans süreleriniz hakkında bilgi alabilir miyim?"
Bölüm 3: Karar Anı: Sezgilerinize Güvenin
Tüm bu teknik bilgilerden sonra, en önemli faktörlerden biri de sizin ve çocuğunuzun o uzmanla kurduğu ilişkidir. İlk görüşmeden sonra kendinize şu soruları sorun:
"Uzman, beni ve çocuğumu yargılamadan dinledi mi?"
"Kendimi onun yanında güvende ve anlaşılmış hissettim mi?"
"Çocuğum onunla (yaşına uygun olarak) bir bağ kurabildi mi?"
"Süreci bana net ve anlaşılır bir şekilde açıkladı mı?"
Unutmayın, terapi bir yolculuktur ve bu yolculukta size eşlik edecek rehberinize güvenmeniz esastır. Bazen doğru uzmanı bulmak birkaç deneme gerektirebilir.
Çocuğunuzun ruh sağlığı, ertelenemeyecek kadar değerli ve önemlidir. Ankara'da çocuğunuz için doğru uzmanı bulma ve tedavi sürecini başlatma konusunda kararlıysanız, bu alanda deneyimli bir Ankara çocuk psikiyatrisi hekiminden destek almak, bu karmaşık süreçte size yol gösterecektir. Doç.Dr.Büşra OLCAY ÖZ ve ekibi, çocuğunuzun ihtiyacına en uygun, bilimsel ve bütüncül bir yaklaşımla değerlendirme ve tedavi süreci sunmaktadır.
